Document
Molenbeek
Historisch
De wijken rond de Haven van Brussel herbergen een diverse fauna van boeiende levens en bestemmingen.
Molenbeek – letterlijk de molen van de beek – is een plek als geen enkele andere in Brussel. Aan het einde van de jaren veertig was het de eerste gemeente die Italianen, Spanjaarden en Portugezen verwelkomde; tijdens de jaren zestig volgden dan de Marokkanen. Al die nieuwkomers werden gedreven door dezelfde hoop op een beter leven na de oorlog. Molenbeek is dan ook de gemeente waar diversiteit thuis is bij uitstek.
Een van deze inwoners uit de eerste immigratiegolf is Loredana Marchi, een klein vrouwtje barstensvol energie. Loredana werd geboren in het noorden van Italië en studeerde in Trieste. Aan het einde van de jaren 1970 verhuisde ze naar Molenbeek. Mettertijd groeide Loredana uit tot een historisch figuur van aanzien binnen de gemeenschap. Tegenwoordig leidt ze Le Foyer, een sociale organisatie die zich inzet voor een multiculturele samenleving.
Voor onze kleine wandeling door het historische centrum van de gemeente deed Loredana een beroep op twee mensen die ze minstens even belangrijk vindt in de buurt: Fadila, een schoolbemiddelaar in Ste-Ursule en vrijwilliger bij Dar al Amal, en Bachir, de coördinator van het jeugdhuis. “We doen liever aan preventie dan aan bemiddeling”, aldus Loredana.
In het gezelschap van deze drie zeer gerespecteerde persoonlijkheden wandelden we door het hart van de gemeente die grenst aan het kanaal, en doorkruisten een paar straten rond het gemeenteplein - met zijn donderdagse markt, het metrostation Graaf van Vlaanderen, de VK en La Vallée, twee bekende en drukbezochte muziek- en cultuurtempels in onze hoofdstad. Een rondleiding.
De Marchiloopbrug die vernoemd is naar onze gastvrouw van vandaag, als eerbetoon aan een strijdlustige
voorvechtster die haar leven lang bruggen sloeg in plaats van muren op te trekken.
voorvechtster die haar leven lang bruggen sloeg in plaats van muren op te trekken.
Institut Ste-Ursule
Deze school staat open voor de wereld: het is een culturele plek voor toekomstige verantwoordelijke en solidaire burgers die zich bewust zijn van hun rechten en plichten. Met principes als zelfontplooiing, verantwoordelijkheidszin en openheid naar de buitenwereld wil de school, zoals alle scholen, “de nieuwe spelers in de wereld van morgen” opleiden. “Want morgen begint vandaag”, lacht bemiddelaar Fadila.
Merchtemsesteenweg 11
Huis van Culturen
Sinds 2006 is het Huis van Culturen/Maison des Cultures een “ruimte voor culturele initiatie en creatie voor iedereen vanaf de jongste leeftijd”. Op 7.000 m² biedt deze voormalige school een indrukwekkend scala aan tools om de wereld van vandaag te begrijpen. Een echte culturele mix voor alle leeftijden, een heus instituut in de ogen van Loredana, Fadila en Bachir.
Mommaertsstraat 4
Le Foyer
Le Foyer werd opgericht in 1969 en is een integratiecentrum dat mensen wil aanmoedigen om in diversiteit samen te leven en de toegang tot diensten en voorzieningen voor iedereen wil bevorderen.
Le Foyer groepeert een reeks sociale activiteiten en is zeer actief op het terrein: interculturele bemiddeling, een dienst voor woonwagenbewoners, meertaligheid, buurtworkshops, activiteiten voor jongeren, juridische dienstverlening en het Migratiemuseum. “Na de aanslagen was er enorm veel te doen in de wijken. Het is dankzij de inzet van de verenigingen dat de gemeenschap zich zo snel heeft kunnen herstellen”, benadrukt Loredana. “Le Foyer staat centraal in de burgerparticipatie. De vraag is ‘Wat doen we met onze kinderen voor de samenleving van morgen?’, vervolgt Fadila. “Dialoog is de sleutel voor alles”, besluit Bachir.
Werkhuizenstraat 25
MigratieMuseumMigration
Met de 180 verschillende nationaliteiten die er wonen, doet Brussel zijn reputatie als ‘kosmopolitische’ stad alle eer aan. Dit ontroerende participatieve museum brengt hulde aan alle moedige zielen die hun thuisland verlieten om een beter leven te vinden onder de noorderzon. De toon wordt meteen gezet op de trap die naar het museum leidt, met op elke trede de voornamen uit de hele wereld die in Brussel ingeschreven werden (voor wie nieuwsgierig is: Mohammed komt het vaakst voor). Er zijn getuigenissen, aangrijpende foto's, persoonlijke verhalen en, op de tweede verdieping, de overblijfselen van een migrantenboot uit Lampedusa: beklijvend. “Dit is een museum in constante evolutie, er wordt elke dag geschiedenis geschreven.”
Werkhuizenstraat 17
Dar El Amal, “het huis van de hoop”
Een centrum voor empowerment en debat dat zich inzet voor vrouwen van alle nationaliteiten, culturen, leeftijden en geloofsovertuigingen. Fadila: “We krijgen veel vrouwen die met intieme problemen komen en op zoek zijn naar oplossingen.” Dit is een plek die belangrijke waarden cultiveert: actief burgerschap, interculturaliteit, diversiteit, radicale inclusie en respect voor anderen.
Ribaucourtstraat 51
Loredana Marchiloopbrug
We eindigen onze wandeling op een van de recentste bouwwerken aan het kanaal, tegenover het metrostation Graaf van Vlaanderen: de Marchiloopbrug die vernoemd is naar onze gastvrouw van vandaag, als eerbetoon aan een strijdlustige voorvechtster die haar leven lang bruggen sloeg in plaats van muren op te trekken. Deze strijd leverde haar een prestigieuze onderscheiding op die in 2023 werd uitgereikt door koning Filip. Wat een lange weg heeft deze geweldige dame afgelegd!